Sist eg var i Kairo gjekk eg inn i ein bokhandel på Zamalek
som ligg i 26. juli-gata. Det var ein kveld i slutten av oktober, eg var
ferdig med arbeidet for dagen, og hadde litt tid til å slappa av. Eg likar å
sjå meg om i bokhandlar, men eg er veldig kresen med kva eg kjøper med meg.
Denne kvelden fall augo mine på ei bok med tittelen «The Televangelist», og eg
blei nysgjerrig. På vaskesetelen las eg at romanen handla om ein berømt
egyptisk TV-predikant som var beundra av så vel husmødre som politikarar for
måten han underviste islam til folket på. Men når han blir kontakta av ein mann
som står presidenten nær, blir han dradd inn i eit nett av politiske intriger.
«The Televangelist» er ein litt rar tittel, for det får oss
til å tenka på amerikanske kristne TV-predikantar, medan dette er ein muslimsk
sheikh. Etter kvart som me får bli kjent med Sheikh Hatem, forstår eg at han
strevar med ein del av dei same tinga som prestar i Norge også må tenka på: Folk
er slett ikkje alltid interessert i dei grundige forklaringane, men vil ha dei
enkle svara. Derfor seier ikkje Sheikh Hatem alltid alt det han eigentleg
tenkjer. Dessutan må han som TV-predikant tenkja på kva produsentane vil ha,
kva som generer inntekter til kanalen – og kva styresmaktene vil tolerera.
Det som gjer boka særleg interessant for meg, er dei ulike tema
som forfattaren tar opp undervegs. Me får ein grundig diskusjon om muslimar som
konverterer til kristendommen, eller vise versa, om diskusjonen mellom
tradisjonalistar og «liberale» musliar, om tilhøvet til sufiordenar og
shiamuslimar, og me får innblikk i korleis styresmaktene kontrollerer all
offentleg religion og overvaker alle viktige aktørar. Boka er ikkje den
enklaste å forstå – til dømes når forfattaren brukar mange sider på å diskutera
«mu’tazila»-retninga, ei rørsle frå tidleg islamsk historie som utvikla ein eigen
form for islamsk rasjonalisme.
Samstundes er romanen ei bok om kjærleik og svik, om løgn og
bedrag på mange plan, og boka har ein overraskande slutt som eg ikkje kan
avsløra her.
Forfattaren, Ibrahim Essa, er ein kontroversiell og kjent egyptisk
journalist og TV-kjendis som har vore nokså frittalande, og vore med å starta
ulike aviser og vekeblad. Han har ein klar front mot muslimbrørne og andre
islamistiske rørsler, som t.d. i dette innlegget.
Konvertering er eit viktig tema i boka til Ibrahim Essa. Sjølv
om han diskuterer dette grundig, til dømes ved å gjenfortelja historia til Mohamed
Mansour, Azhar-sheikhen som blei kristen på slutten av 1800-talet, føler eg
ikkje at han verkeleg klarar å komma på innsida av sjela til dei som byrjar å
tru på Jesus i dag. Det blir noko overflatisk ved det, og alt kokar ned til
sosiologiske og psykologiske forklaringar.
Alt i alt kan eg anbefala boka – iallfall til dei som er litt
over gjennomsnittet interessert i arabisk og egyptisk kultur og samtid. Boka er tilgjengeleg t.d. frå Amazon både i paperback og kindle e-versjon.
The Televangelist
Fofattar: Ibrahim Essa
Cairo, The American University in Cairo Press, 2016
Arabisk utgåve: Mawlana 2012
https://www.amazon.com/Televangelist-Novel-Hoopoe-Fiction-ebook/dp/B01DYHXXK4
